O duchowości Nazaretu

02-11-2013

Dlaczego duchowość Nazaretu

W imię Jezusa – tymi słowami rozpoczyna zawsze głoszenie nauk rekolekcyjnych brat Moris ze wspólnoty Małych Braci. Żyjemy w świecie, w którym wielu ludzi uznaje wartości, które niesie ze sobą chrześcijaństwo i chciałoby wierzyć w Chrystusa. Niejednokrotnie ci sami ludzie jednocześnie odcinają się od Kościoła i darzą go często niechęcią. W świecie wielkich przemian często zwraca się uwagę na sprawy przyziemne, a tym samym odwraca się od Boga. Brak harmonii, nieustanna gonitwa, zamęt – to obraz życia, który często nie wydaje się być czymś odległym, przeciwnie staje się bardzo realny. Dzisiejszy świat nie tyle żyje w epoce przemian, co bardziej przeżywa radykalną przemianę sposobu bycia, postępowania, wartościowania rzeczy i relacji, wszystko to znajduje się w głębokim kryzysie.

 

W kontekście dokonywania się rzeczy nowych, wśród zagrożeń, w niepokoju i współczesnych troskach, poszukiwaniu świata pełnego braterstwa, ludzie tęsknią za prawdziwymi relacjami pełnymi zaufania i pokoju. Czy istnieją jakieś wartości duchowe, które współczesnemu człowiekowi powinny towarzyszyć, by mógł odkryć swoje powołanie? Czy w ogarniętym zamętem świecie można żyć w wymiarze duchowym, nie zamykając się za murami klasztoru i nie uciekając w schronienie pustelni? Czy osoba świecka niosąca ze sobą ciężary codziennego dnia, może jednocześnie otworzyć się w pełni na kontemplację i modlitwę w ciszy? Gdzie w tym współczesnym świecie miejsce na kontemplację? Czy taki termin jest jeszcze rozumiany? Pewnie dla większości osób, kontemplacja kojarzy się wyłącznie z murami klasztoru. Wszystkie te zjawiska, wskazują na potrzebę doświadczenia czegoś prawdziwego i głębszego niż to, co daje świat. Jednym z najważniejszych wyzwań Kościoła w obecnym świecie, jest pomoc człowiekowi w przeżyciu autentycznego doświadczenia Boga, wskutek czego duchowa postawa chrześcijanina powinna charakteryzować się przede wszystkim dawaniem świadectwa własnego doświadczenia Boga.

W czasach, kiedy świat oferuje coraz to nowe atrakcje, potrzeba doświadczenia Boga jest coraz większa. Duchowość nazaretańska odwołuje się do życia jakie Jezus prowadził w Nazarecie. Duchowość ta charakteryzuje się kontemplowaniem Jezusa, które wiązał Karol de Foucauld z działaniem – świat bowiem dla Karola jest miejscem realizacji duchowości nazaretańskiej. Oto, dlaczego w dwudziestym pierwszym wieku, chrześcijanin bardziej niż kiedykolwiek potrzebuje utwierdzenia w przekonaniu, że duchowość nazaretańska jest możliwa.


Duchowość dla każdego

Wielu ludzi po przeczytaniu biografii błogosławionego Karola de Foucauld i po zapoznaniu się z jego rozważaniami,  podziwia jego ewangeliczny heroizm życia. Pewnie niektórzy pragnęliby tak jak Mały Brat Karol trwać w nieustannej adoracji Pana Jezusa. W końcu jednak dochodzi się do wniosku, że bardzo ciężko zdecydować się na taką formę życia duchowego. Nawet najbardziej zafascynowani duchowością brata Karola odkładają jego pisma stwierdzając, że na takie świadectwo miłości do Jezusa po prostu ich nie stać. Dlatego, tak ogromną radością i dumą jest każda wieść, że pomimo wszystko są ludzie, którzy wzorem Karola de Foucauld i w oparciu o jego wskazania, podejmują w dzisiejszym świecie ewangeliczne wezwanie zajmowania ostatniego miejsca. Radykalizm ewangeliczny w życiu bł. Karola oddają słowa, które często powtarzał: Pytaj siebie co uczyniłby w tym momencie nasz Pan i to czyń. Życie brata Karola jest ilustracją Ewangelii, a On sam jest przykładem tego, jak można realizować przesłanie Dobrej Nowiny w życiu.

Powszechna potrzeba duchowości, którą Jan Paweł II w Liście apostolskim Novo millennio ineunte nazwał znakiem czasu, jest pragnieniem życia pełnią człowieczeństwa, jest pragnieniem życia już tutaj na ziemi w relacji z Bogiem, w którym jest pełnia duchowości. Pojęcie duchowości nazaretańskiej wskazuje na ducha, albo na styl życia, który wpływa na postępowanie człowieka. Duchowość, którą żył bł. Karol de Foucauld, to życie w Chrystusie, życie wyrażane w miłości i wierze, prowadzące do życia we wspólnocie pełnej braterstwa. Dla chrześcijanina życie duchowością nazaretańską oznacza życie w Duchu . Poznając życie Brata Karola, odnosi się wrażenie, że Duch Jezusa nieustannie go prowadził, że Jezus nieustannie z nim był. Można więc, z całym przekonaniem stwierdzić, że duchowość nazaretańska nie była duchowością Karola de Foucauld, tylko duchowością samego Jezusa. Brat Karol odkrył ją na nowo i pokazał, w jaki sposób można ją realizować. Duchowość nazaretańska, którą żył Karol de Foucauld,  jej chrystocentryczność, wprowadza człowieka w bezpośrednią relację z Jezusem, nie skupiając się na pośredniku Karolu de Foucauld, który nie przysłania tej relacji.


Duchowość Nazaretu jest praktyczną szkołą modlitwy. Każda modlitwa jest spotkaniem słabego człowieka z Bogiem pełnym miłosierdzia. Oczywiście, w czasie tego spotkania nie myśli się czy to spotkanie można nazwać adoracją, kontemplacją, czy też medytacją, gdyż przy samym spotkaniu z Jezusem jest to zupełnie czymś drugoplanowym, ale dzięki tym terminom, można pokazać specyfikę i piękno modlitwy. Podobnie, jeśli chodzi o Eucharystię. Dla każdego chrześcijanina modlitwa, czy ofiara eucharystyczna to najbardziej podstawowe płaszczyzny spotkania z Bogiem, dlatego też szkoła modlitwy brata Karola może stanowić ogromne źródło i pomoc w spotkaniu z Jezusem. Człowiek we współczesnym świecie potrzebuje wyciszenia, któremu służyć może kontemplacja. Karol de Foucauld proponuje praktyczną formę posługi duchowej poprzez kierownictwo duchowe oraz praktykowanie adoracji i kontemplacji.

Duchowość nazaretańska, którą żył Karol de Foucauld, ma ogromną wartość dla świeckich osób i dla rodziny. Obraz Świętej Rodziny z Nazaretu, która ukierunkowana jest na Jezusa, jest pięknym przykładem, jak powinna żyć rodzina chrześcijańska. Wartości Nazaretu takie jak kontemplacja, obecność w świecie, mogą być fundamentami budowania życia rodzinnego na płaszczyźnie duchowości. Brat Karol uczy, że każdy chrześcijanin jest i powinien być wszędzie i zawsze apostołem już przez to, że jest chrześcijaninem. Każdy świecki, naśladując błogosławionego Karola, powinien odkryć, że świat staje się polem i narzędziem dla ludzi w realizacji chrześcijańskiego powołania. Brat Karol od Jezusa wskazuje człowiekowi dzisiejszej epoki, że kontemplacja nie zna granic, że kontemplacja w sercu świata jest możliwa, a nawet niezbędna. Pomaga człowiekowi w swojej pełni i głębi przeżyć spotkanie z samym sobą, a przez to z Bogiem. Doświadczenie Boga staje się dla człowieka doświadczeniem pełni człowieczeństwa. Karol de Foucuald jest przykładem pewnej harmonii działania, życia czynnego i kontemplacji. Mogłoby się wydawać, że kontemplacja może być przeszkodą dla życia kontemplacyjnego, tymczasem za Karolem odkrywamy, że nie tylko nie jest przeszkodą, ale nade wszystko jest wsparciem. Odnaleźć miejsce modlitwy w życiu, to w sposób najgłębszy spotkać się z Kimś, wszystko inne wypływa z tego spotkania. Kontemplacja prowadzi więc do życia, a życie do modlitwy.


Warto zaznaczyć, że duchowość nazaretańska jest także pewną propozycją dla współczesnej duchowości zakonnej. Jest to duchowość, która wzywa do odkrycia Jezusa z Nazaretu na nowo w swoim powołaniu i naśladowaniu, by nie skupiać się na drobnych zasadach, ale na tym co najistotniejsze, czyli miłowaniem Jezusa. Mali Bracia i Siostry są dzisiaj dla innych wspólnot przykładem, jak można wypełniać prawdziwe apostolskie powołanie, głosząc swoim życiem, a nie tylko słowem Ewangelię, tak jak tego pragnął brat Karol de Foucauld. Wystarczy zobaczyć, jak żyją Mali Bracia i Małe Siostry, przemyśleć i zdać sobie sprawę, że w tym życiu znajduje się odpowiedź na pytania, które dręczą dzisiejszy świat. To świadectwo milczącego istnienia, jest przykładem miłości uważnej i bezinteresownej. W czasach trudności, powołań Karol de Foucauld fascynuje nazaretańską pokorą. Wspólnoty inspirowane jego wizją, zachowują ewangeliczny sens życia. Postać Karola pociąga swoją prostotą, świadectwem i jest znakiem głębokiej realizacji powołania zakonnego. Obecność, szacunek dla innych, praca, służba miłości – jest to duchowość, która wzywa do nieustannego odnawiania i czerpania ze źródła, którym jest życie Jezusa z Nazaretu. Karol nie nakreślił gotowych programów odnowy życia zakonnego, lecz duchem odnowy w Jezusie zaczął żyć. W ten sposób uczynił miejsca, w których przebywał i żył miejscami, w których dokonuje się zbawienie. Dlatego Karol jako zakonnik pokazuje dzisiaj swoim braciom i siostrom, że ich zadaniem jest tworzenie miejsc zbawienia. Na fiszce noszonej przez brata Karola na piersi widniały słowa: Jesus Caritas – bądźcie wszystkim dla wszystkich, z tym jednym pragnieniem w sercu, aby wszystkich oddać JEZUSOWI; dobroć, modlitwa, pokuta, przykład, własne uświęcenie. Brat Karol de Foucauld przypomina, że ludzie oczekują od zakonników dobrowolnego ubóstwa, braterskiej modlitwy, pokory w działaniu, jednym słowem – pełnego życia Ewangelią.


Duchowość nazaretańska może być znaczną pomocą dla duchowości kapłańskiej. Karol realizuje swoje powołanie kapłańskie w głębokim zjednoczeniu ze swoim Mistrzem. Może uczyć kapłana żyjącego w dzisiejszym świecie przede wszystkim całkowitego zapomnienia o sobie. Kochać Jezusa i żyć dla Niego, nosić szczere i głębokie pragnienie miłości każdego człowieka, pragnąć pozostać przez całe życie kimś zwyczajnym – oto co znaczy żyć kapłaństwem Nazaretu. Karol był kapłanem, który widział w drugim człowieku jego dobro, to czego źródłem jest Bóg. Błogosławiony Karol jest duchowym przewodnikiem dla kapłanów pragnących realizować swoje posłannictwo w duchu nazaretańskim. Karol de Foucauld zawsze chciał, by jego przyszli uczniowie i naśladowcy oddawali się adoracji Najświętszego Sakramentu. Będąc kapłanem, Mały Brat rozumiał, że w modlitwie nie chodzi o jakiś wyszukany kult eucharystyczny, lecz o proste trwanie wobec Jezusa utajonego w Najświętszej Hostii. To Bóg, obecny w swojej miłości wśród ludzi. Iść za Jezusem, to modlić się poprzez wydarzenia, które spotykają kapłana każdego dnia – tego właśnie uczy bł. Karol kapłana, który chce być jego uczniem.


Również istotne jest to, że duchowość Karola de Foucauld wskazuje na dialog misyjny. Pochylając się nad duchowością bł. Karola nie sposób nie zauważyć roli, jaką w jej powstaniu odegrał kontakt Małego Brata z muzułmanami. Jak prorocza była to wizja i jak trafne było jego spojrzenie na tę religię. Mały Brat, odkrywając i pokazując wiarę muzułmanów, uświadamia nam chrześcijanom, jakie stoi przed nami zadanie. Zostawił nam przesłanie o misjonarskiej obecności polegające na tym, by nie próbować nawracać, ale po prostu nie zapominając o swoich korzeniach, żyć wśród innej religii. Uczył, jak czerpać z bogactwa naszych braci i świadczyć o wielkiej miłości Boga pomiędzy chrześcijanami, muzułmanami i żydami. Życie Karola niesie ze sobą niezwykle aktualne przesłanie dla współczesnego dzieła misyjnego. W centrum tej duchowości stoi osobista dobroć, która powodowała przekonanie, że ludzie dochodzili do wniosku, że skoro ten człowiek jest taki dobry, to również jego religia musi być pełna dobra. Duchowość nazaretańska może być pomocą dla współczesnej duchowości misyjnej. Apostoł Sahary głosił Ewangelię muzułmanom przez przykład swojego życia, praktykowanie cnót oraz osobiste poświęcenie. Karol nie tylko modlił się o jedność, ale też dostosował swój styl życia do warunków życia ludzi otaczających go. Jego ubóstwo było ubóstwem mieszkańców Sahary. Chciał być bratem powszechnym, chciał wejść w jak najściślejsze relacje z tymi, którzy go otaczali i służyć im jak tylko będzie mógł. Gdy relacje te stawały się bardziej braterskie, wtedy zaczynał mówić im o swoim Bogu. Każdemu dawał tyle ile mógł unieść.